یکی از مهم ترین تصمیماتی که یک کشاورز و یا یک باغدار باید بگیرد، این است که برای محصولات و گیاهان خود از چه کودی استفاده کند؟از بین کود های حیوانی، شیمیایی و آلی کدام مناسب تر هستند؟ و دیگر سوال هایی که جواب آنها برای انتخاب کود مناسب بسیار مهم است. با وجود اینکه عناصر مورد نیاز گیاهان مشخص است، برخی از گیاهان نیاز بیشتری به برخی عناصر دارند. به همین دلیل انتخاب کود مناسب بسیار مهم است.
یکی از پر مصرف ترین کود های صنعت کشاورزی که در سرتاسر جهان مورد استفاده کشاورزان است، کود حیوانی میباشد.در این مقاله علاوه بر معرفی کود های حیوانی و مزایا و معایب آنها، توضیح خواهیم داد که بهترین کود حیوانی کدام است. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
کود حیوانی(animal manure) چیست؟
کود های حیوانی یا همان کود های دامی، به کود هایی گفته میشود که از ادرار، مدفوع، باقی مانده ی خوراک و بستر زندگی حیوانات به دست می آید.حیواناتی که از آنها کود دامی(animal manure) به دست می آید گاو، گوسفند، خوک و مرغ ها هستند که مدفوع آنها که به عنوان کود استفاده میشود، دارای منابع سرشاری از مواد مغذی و ضروری برای گیاهان میباشد.
در این کود ها عناصر ماکرو مانند نیتروژن، کلسیم، فسفر و پتاسیم وجود دارد و حتی مقداری از عناصر ریز مغذی مانند مس و روی نیز در آنها یافت میشود.این عناصر و مواد آلی نیاز های اساسی گیاهان برای رشد و زنده ماندن است که در صورت کمبود و نبود آنها گیاهان دچار ضعف و بیماری خواهند شد؛به همین دلیل کشاورزان هنگام خرید کود کشاورزی به دنبال بهترین کود حیوانی میگردند تا نیاز های خاک و گیاهانشان را برطرف کنند.
استفاده از این کود ها مزایای بسیاری برای بستر های کشت و گیاهان زراعی دارد.برای مثال یکی از مهم ترین مزایای استفاده از این محصولات این است که موجب بهبود بافت و ساختار خاک ها میشوند.اما بدانید که استفاده بی برنامه، نادرست و بی رویه از کود های دامی موجب به وجود آمدن مشکلات متعددی میشود که شاید خسارات سنگینی را به همراه خود بیاورند.به همین خاطر به یاد داشته باشید که قبل از بکار بردن این کود ها با کارشناس مشورت کنید .
انواع کود های دامی
کود هایی که از حیوانات به دست آمده اند با توجه به حیوانات، ویژگی های متفاوتی دارند.بهترین کود حیوانی از میان این موارد که از رایج ترین کود ها هستند انتخاب میشود.
- کود گوسفندی
- کود گاوی
- کود مرغی
- کود ماهی
- کود خوکی
کود گاوی
هنگامی که از کود های حیوانی صحبت میکنیم، کود گاوی قطعا یکی از شناخته ترین انواع کود های کشاورزی میباشد.این کود از ادرار و مدفوع گاو ها به دست می آید که دارای میزان قابل توجهی از عناصر ماکرو است.کود گاوی علاوه بر تقویت گیاهان و درختان، کمک بسیاری به بهبود ساختار خاک میکند. این کود به چهار شکل در بازار وجود دارد.
- خام
- کمپوست
- خشک
- مایع
این کود منبعی سرشار از مواد غذایی مانند عناصر نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، فسفر میباشد. همچنین میزانی از مواد آلی و ریز مغذی نیز در این کود ها وجود دارد.از آنجایی که کود گاوی از مواد طبیعی تشکیل شده، ماده ای تجزیه پذیر به حساب می آید؛ به این معنی که در طبیعت تجزیه شده و به ماده غذایی برای گیاهان تبدیل میشود. از ویژگی های دیگر این کود میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- جلوگیری از آلودگی محیط زیست
- کاهش مصرف کود های شیمیایی
- سازگار با انواع روش های کشاورزی
- وجود آثار دراز مدت
کود گوسفندی
کود گوسفندی یکی دیگر از کود های محبوب در میان کود های آلی میباشد.این کود از فضولات گوسفند ها و مواد گیاهی به دست می آید که دارای عناصر ماکرو و مقدار کمی از دیگر عناصر است.این کود نیز دارای مواد آلی میباشد و یکی از مهم ترین تاثیرات استفاده از آن دارد، این است که کمک بسیاری به تثبیت نیتروژن در خاک میکند.این کود به چهار شکل زیر در بازار وجود دارد.
- تازه
- خشک
- فرموله شده
- کمپوست
این کود خصوصیات زیادی دارد که برخی از آنها را در بخش زیر نام برده ایم.
- قابل استفاده در تمامی مراحل رشد
- قابل استفاده در انواع باغبانی و کشاورزی
- میزان بازدهی بالا
- منبع سرشار نیتروژن تجزیه پذیر
کود مرغی
از میان کودهایی که در دسته بهترین کود حیوانی قرار میگیرند، کود مرغی نیز از معروف ترین آنهاست.مزایای بسیار و مصرف راحتی که این کود دارد، آنرا به یکی از پربازدید ترین کود های دامی در زمینه خرید کود کشاورزی آنلاین تبدیل کرده است.این کود از فضولات و پسماند های پرورش مرغ به دست می آید.این کود حاوی درصد های بالایی از عناصر ماکرو میباشد که کمک بسیاری به رشد گیاهان میکنند. این کود به سه شکل تولید و وارد بازار میشود.
- گرانول
- مایع
- پلیت
کود مرغی که توسط باغداران و کشاورزان استفاده میشود، مزایای بسیاری دارد. این کود گیاهان را تقویت کرده و موجب تولید محصولات بهتر میشود.برخی از ویژگی های این کود عبارتند از:
- اصلاح خاک
- کاهش مصرف کود های شیمیایی
- منبع سرشار عنصر نیتروژن
- بیشتر شدن بازدهی
مزایا و معایب کود های حیوانی
با وجود تمام ویژگی هایی که این محصولات دارند، حتی اگر بهترین کود حیوانی را استفاده کنیم، مانند تمامی کود ها این محصولات نیز مزایا و معایب خود را دارند.در این بخش به طور کلی بررسی میکنیم که معایب و مزایای استفاده از کود حیوانی برای درخت و گیاهان چیست.
مزایا کود حیوانی
این کود ها منبع سرشاری از مواد غذایی و آلی مورد نیاز گیاهان هستند؛ به همین خاطر یکی از اولین انتخاب های بسیاری از کشاورزان به هنگام خرید عمده کود کشاورزی، کود های دامی هستند. مزایای استفاده از این کود ها عبارتند از :
تقویت گیاهان
این کود ها حاوی میزان قابل توجهی از عناصر ماکرو و عناصر ریز مغذی میباشند و این باعث میشود تا مقدار بسیاری از مواد غذایی مورد نیاز گیاهان برای حیات، تامین شود.بیشترین عناصری که در این کود ها دیده میشود پتاسیم،فسفر و نیتروژن میباشد.نیتروژن به افزایش سرعت و کیفیت رشد گیاهان کمک میکند، فسفر موجب توسعه بیشتر و بهتر ریشه گیاهان میشود و پتاس مقاومت گیاهان در برابر بیماری های گیاهی و آفات زراعی را افزایش میدهد.
افزایش کیفیت و بازدهی محصولات
بکار بردن کود دامی برای محصولات کشاورزی باعث میشود تا در نتیجه ی تقویت آنها، محصولات با کیفیت تر و بیشتری برداشت کنیم.میوه ها و محصولاتی که تولید میشوند درصورت وجود میزان کافی از عناصر مورد نیاز غذایی، از نظر اندازه، بو، مزه و تعداد پیشرفت خواهند کرد.
کمتر شدن مخارج
با توجه به اینکه این کود ها از مدفوع و ادرار حیوانات به دست می آیند، منبعی تجدید پذیر به حساب می آیند و علاوه بر تامین مواد غذایی گیاهان، هزینه های خرید و مصرف کود را کاهش میدهند.
اصلاح ساختار خاک
در نتیجه ی استفاده از کود حیوانی با بهتر شدن و اصلاح کیفیت و ساختار کلی خاک مواجه خواهیم شد.با بهبود ساختار کلی و کیفیت خاک تهویه هوا و جذب آب برای گیاهان بسیار آسان تر خواهد شد که این باعث میشود گیاهان رشد بهتری داشته باشند.
کاهش آلودگی محیط زیست
با توجه به اینکه این کود ها از فضولات و پسماند نگهداری حیوانات مختلف به دست می آیند، کود های آلی و طبیعی به حساب می آیند.این کود ها در طبیعت تجزیه پذیر هستند و موجب به وجود آمدن آلودگی در محیط زیست نمیشوند.
مضرات کود حیوانی
تمامی کود ها از شیمیایی تا آلی، با وجود مزایای بسیاری که دارند و سودی که با تقویت محصولات به ما میرسانند، درصورت استفاده نادرست و یا بیش از حد میتوانند موجب به بار آمدن خسارات جبران ناپذیری بشوند.به همین دلیل یکی از لازمه های برداشت محصولات سالم و باکیفیت، استفاده کردن از مشورت های یک مشاور خبره میباشد تا شما را از برنامه غذایی مناسب برای گیاهانتان آگاه کند.
در این بخش تعدادی از مضرات کود های دامی را برای شما توضیح میدهیم.
امکان ایجاد بیماری
ممکن است کود حیوانی به باکتری ها، بیماری ها، قارچ ها و ویروس های مختلف آلوده باشد.درصورت آماده سازی درست و مناسب، احتمال رخ دادن این پدیده کمتر است اما اینگونه تهدیدات همیشه حاضر هستند.برای مثال کود های گاوی اگر به درستی در فرآیند پوساندن کود دامی قرار نگیرند،به احتمال خیلی زیاد گیاهان را دچار آفت و بیماری خواهند کرد.شیوع بیماری در میان گیاهان زراعی اتفاقی بسیار مخرب بوده و به هرقیمتی باید از آن جلوگیری کرد.
بوی بد
یکی از بزرگ ترین و آزار دهنده ترین معایب استفاده از کود دامی، بوی بدی و ناخوشایندی میباشد که این کود ها از خود ترشح میکنند.بویی که از این مواد تولید میشود ممکن است موجب آزار افراد و خانه های نزدیک به مزارع شود.
ایجاد آلودگی شیمیایی
درصورتی که حیوانات به مواد شیمیایی مانند هورمون ها، سموم و آنتی بیوتیک ها آلوده باشند، این آلودگی از طریق کود به خاک منتقل شده و به گیاهان و خود خاک آسیب میرساند.
بهترین کود حیوانی چه کودی است؟
درباره بکار بردن کود حیوانی برای زمین کشاورزی باید بگوییم که به طور کلی، مناسب ترین کود برای مزرعه و گیاهان بستگی به شاخصه های متفاوتی دارد.موارد متعددی بر روی عملکرد کود های استفاده شده تاثیر میگذارند.برخی از این شاخصه ها مربوط به زمین کشاورزی و برخی،مربوط به خود کود میباشد.
کشاورزان باید قبل از انتخاب کود،با توجه به جنس و نوع خاک، محصول کشت شده، موقعیت جغرافیایی، فصل کوددهی و غیره، با مشاوران گیاهی مشورت کنند تا بتوانند بهترین کود حیوانی را برای گیاهان خود انتخاب کنند.
عملکرد کود های دامی و درصد عناصر موجود در آن ها بستگی به سه موضوع دارد. در ابتدا نوع تغذیه ای که حیوانات دارند تاثیر بسیاری بر غلظت و درصد عناصر موجود در کود ها دارد و علاوه بر آن حیوان که از آن مواد نیز تغذیه میکند اهمیت دارد.
شاخصه دوم که در عملکرد و کیفیت کود ها تاثیر دارد روش پرورش حیوانات و موقعیتی که حیوانات در آن پرورش داده شده اند میباشد.حیواناتی که در مزارع پرورش اده میشوند، کود هایی با درصد بالاتر از عناصر غذایی تولید میکنند.
مورد سومی که بر کیفیت و غلظت کودها تاثیر میگذارد روش و زمان نگهداری آنها میباشد.مدت زمانی که کود حیوانی در معرض شرایط مختلف قرار میگیرد تاثیر بسیاری بر درصد عناصر موجود در آن میگذارد.ذخیره شدن طولانی مدت کود ها میتواند موجب تغییر غلظت عناصر در آنها شود.توجه به این موارد به ما کمک میکند تا کود مناسب تری انتخاب کنیم.
کود گاوی بهتر است یا گوسفندی؟
شاید برای شما سوال شده باشد که برای بکار بردن کود حیوانی برای زمین کشاورزی، کود گاوی بهتر است یا گوسفندی.در ادامه با یک مقایسه ی کوتاه ویژگی های مهم این دو کود را برای شما بیان میکنیم.
کود گاوی
- دارای مواد غذایی ضروری برای رشد گیاهان
- وجود منبع سرشار نیتروژن که به رشد سریع و تولید کلروفیل گیاهان کمک میکند
- حجم زیاد
- نیاز به زمان بیشتر برای تجزیه شدن
کود گوسفندی
- دارای عناصر و مواد غذایی ضروری برای رشد گیاهان
- تجزیه سریع تر نسبت به کود گاوی
- بهبود کیفیت خاک از طریق تغذیه میکرو اورگانیسم های خاک
- وجود منبع سرشار فسفر که موجب توسعه بهتر ریشه ها میشود.
نحوه مصرف کود دامی
همانطور که در بخش های قبلی ذکر کردیم، کود ها به سه شکل مایع، گرانول و پودر وجود دارند.در این بخش توضیح مدهیم که روش استفاده هرکدام از این اشکال چیست.
برای استفاده از شکل مایع کود ها، آنها را با مقدار مناسبی از آب ترکیب کرده و محلول به دست آمده را از طریق آبیاری قطره ای، کودابیاری و یا محلول پاشی به گیاهان میرسانیم.
شکل پودری کودها معمولا به دو شکل ترکیب با آب و یا ترکیب مستقیم با خاک مورد استفاده قرار میگیرد.
شکل گرانوله کود ها به دو روش مورد استفاده قرار میگیرد.روش اول بذر پاشی میباشد که در آن دانه های گرانول را مستقیما روی خاک میپاشیم.روش دیگر استفاده از این شکل کود، روش چالکود میباشد.در این روش در کنار درخت ها حفره هایی ایجاد میکنیم و در داخل آنها کود میریزیم تا مستقیما جذب ریشه درختان شود.