سالانه درصد قابل توجهی از گیاهان زراعی و باغی دچار آفت زدگی و بیماری میشوند و این موضوع میتواند خسارات زیادی به کشاورزان و صنعت کشاورزی وارد کند . بیماری گیاهان انواع مختلفی دارند که از راه های مختلف گیاهان را آلوده کرده و موجب آسیب به آنها، توقف رشد و یا حتی نابودی آنها میشوند ؛ از این رو کشاورزان باید نسبت به انواع بیماری ها آگاهی داشته باشند تا با به کار گیری روش های پیشگیری و درمان ، موجب جلوگیری از به وجود آمدن خسارات شوند .
یکی از این بیماری ها سفیدک پودری میباشد که در این مقاله به معرفی ، علائم و روش های جلوگیری از آن خواهیم پرداخت .
فهرست مطالب
بیمار شدن گیاهان
مریضی های گیاهی مشکلات و اختلالات زیستی هستند که میتوانند موجب توقف رشد و یا حتی مرگ گیاهان شوند . بیماری در گیاهان از عوامل متفاوتی مانند قارچ و باکتری ها به وجود می آیند و درمان و پیشگیری نکردن از آنها ، خسارات غیر قابل جبرانی به وجود خواهد آورد . زمینه های شیوع بیماری در میان گیاهان بستگی به عوامل مهمی مانند شرایط محیطی ، مقاومت خود گیاهان و وجود عوامل بیماری زا دارد . برای مثال وجود تنش های محیطی بیش از حد میتواند موجب بیماری و یا ضعف گیاهان شود .
برعکس آفات ، بیماری ها نتایج تدریجی دارند و نسبتا بیشتر طول میکشد تا ما از وجود آنها آگاه شویم . همچنین باید بدانید که رژیم غذایی نا مناسب و یا اشتباه نیز میتواند موجب ابتلای گیاهان به بیماری شود . بیماری ها در گیاهان انواع مختلف و متعددی دارند و هرکدام از آنها ویژگی ها و علائم مختلفی دارند که با شناخت و آگاهی از آنها میتوانیم از به وجود آمدن بیماری در مزارع و باغ ها جلوگیری کنیم . در ادامه شمارا با یکی از این بیماری ها که سفیدک پودری میباشد آشنا خواهیم کرد .
سفیدک پودری چیست ؟
این بیماری که به عنوان کپک پودری و یا سفیدک سطحی نیز شناخه میشود ، یکی از انواع گسترده بیماری های قارچی میباشد که در تمام کشور ها رایج است . سفیدک گیاه با اینکه اکثرا موجب مرگ گیاهان نمیشود ، فعالیت آنها را به مقدار چشم گیری کاهش میدهد و شکل ظاهری گیاهان را خراب و زشت میکند و این موارد موجب حسارات متعدد میشوند .
بسیاری از انواع گیاهان در معرض ابتلا به سفیدک (powdery mildew ) هستند . این مریضی گونه های مختلفی دارد و به انواع بسیاری از گیاهان هجوم میبرد .
هاگ قارچ ها از طریق حشرات ، گیاهان ، باد و وسایلی که آلوده باشند به گیاهان دیگر منتقل میشوند و موجب همه گیر شدن این مریضی در گیاهان میشود . این قارچ برای انتشار بهتر در بین گیاهان ، نیاز به آب و هوای نسبتا گرم تر دارد از این رو در مناطق سرد سیر و بارانی ، این قارچ کمتر دیده میشود .
در صورت رویت شدن علائم سفیدک پودری ، باید در اولین فرصت اقدام به مدیریت آنها با استفاده از سم سفیدک پودری بکنیم چرا که این بیماری به سرعت و راحتی پخش شده و همه گیر میشود .
عوارض وجود کپک پودری
- این قارچ موجب ضعیف شدن گیاهان میشود اما اکثرا باعث مرگ آنها نمیشود
- نرسیدن مواد غذایی لازم به گیاهان که موجب ضعف گیاه در برابر تنش ها و بیماری ها میشود
- پوشش کامل برگ ها توسط کپک موجب اختلال در فتوسنتز میشود
- کاهش کیفیت محصولات
- زرد شدن و ریزش برگ ها
علائم سفیدک پودری
تمامی بیماری ها و آفاتی که به گیاهان زراعی و باغی هجوم می آورند ، قابلیت نابود کردن و ایجاد خسارت به انواع گیاهان را دارند ؛ اما برای هر بیماری یا آفت زدگی علائمی وجود دارد که به ما کمک میکنند از وجود آنها آگاه شویم و از روش های مختلف به مدیریت این پدیده ها بپردازیم . سفیدک پودری نیز از این قاعده مستثنی نیست .
سفیدک سطحی برای کشاورزان و باغداران نسبتا قابل تشخیص تر از سایر بیماری ها میباشد . در این بخش به معرفی نشانه های وجود سفیدک گیاه خواهیم پرداخت .
- کپک پودری به شکل لکه های خاکستری و سفید بر روی برگ گیاهان نمایان میشود به شکلی که انگار بر روی برگ ها آرد ریخته شده .
- لکه هایی که از سفیدک سطحی به وجود می آیند ، شکل دایره ای دارند و اکثرا روی برگ ها دیده میشوند اما ممکن است روی ساقه گیاهان و حتی محصولات نیز دیده شوند .
- برگ ها خشک و زرد میشوند .
- سفیدک گیاه اکثرا برروی قسمت رویی برگ ها به وجود می آید اما امکان وجود آنها در زیر برگ ها نیز هست .
- ریزش برگ ها
- پیچ خوردگی ، شکستگی و به طور کلی تغییر شکل برگ ها
- توسعه و گسترش سریع کپک های پودری در سر تا سر گیاهان
این مواردی که ذکر شده از علائم سفیدک پودری میباشد که در صورت رویت آنها باید اقدام به درمان گیاهان و جلوگیری از پخش بیشتر قارچ ها کنیم تا موجب خسارت به محصولات نشوند .
این قارچ اکثرا در دما بین 20 تا 30 درجه سانتیگراد رشد میکنند و پخش میشوند و علاوه بر آن تهویه کم و ضعیف و نور کم نیز میتواند زمینه ساز رشد بیشتر این بیماری شود . انواع بسیاری از گیاهان در معرض آلودگی به این قارچ ها هستند .
کپک پودری در گیاهان مختلف
انواع بسیاری از گیاهان در معرض ابتلا به بیماری سفیدک پودری هستند . در این بخش تعدادی از گیاهانی که بیشتر به این قارچ ها مبتلا میشوند را برای شما نام میبریم .
- سفیدک پودری گوجه فرنگی
در ابتدا به صورت لکه های زرد بر روی برگ و سپس به شکل لکه یا توده های سفید رنگ پرزی . - سفیدک پودری خیار
ابتدا به شکل نقاط برجسته و سپس پرز های سفید رنگ در برگ های پیر تر بوته . - سفیدک پودری انگور
عدم کنترل کپک پودری میتواند منجر به کاهش چشمگیر کیفیت محصولات و یا حتی مرگ گیاه انگور بشود . - سفیدک پودری سیب
- گل رز
- کدو
- بادمجان
- نخود سبز
- هلو
- توت فرنگی
- گیلاس
- گل بنفشه
- گل داوودی
- گندم
- جو
- سویا
- شبدر
- درخت بلوط
- درخت زبان گنجشک
کنترل سفیدک پودری
همانطور که پیش تر بیان کردیم ، تمامی گیاهان در معرض ابتلا به بیماری و یا آفت زدگی هستند ؛ تمامی این آفات از جمله سفیدک پودری در صورت درمان نشدن و کنترل ضعیف،میتوانند موجب به بار آمادن خسارات جبران ناپذیر از جمله ،کاهش کیفیت محصولات ، اختلال در فتوسنتز ، ضعف شدید گیاهان و در برخی موارد مرگ گیاه شوند . کشاورزان و باغداران باید به هدف جلوگیری از خسارات ناشی از کپک پودری ، از روش های کنترل سفیدک پودری آگاه باشند و بکوشند تا گیاهان خود را سالم پرورش دهند . در این بخش تعدادی از روش های کنترل سفیدک پودری را برای شما توصیف خواهیم کرد .
- از بین بردن تمامی برگ ها، شاخه ها، ساقه ها و میوه های آلوده
- دور کردن گیاه بیمار از اطراف گیاهان آلوده به قصد جلوگیری از انتشار بیشتر
- جدا کردن برگ های آلوده در صورت کم بودن آلودگی
- ضد عفونی کردن وسایل و تجهیزات مورد استفاده
- دقت به هنگام کاشت بذر ها و ضد عفونی کردن آنها
- راعایت فاصله استاندارد مناسب با گیاهان برای جلوگیری از همه گیر شدن قارچ سفیدک پودری
- بررسی با دقت و مداوم گیاهان برای علائم سفیدک سطحی
- عدم استفاده از کود های شیمیایی در صورت رویت سفیدک گیاه
- استفاده از سم سفیدک پودری
علاوه بر این ها باید بدانید که جلوگیری همیشه بهتر از جبران خسارت است . برای پیشگیری از آفت زدگی و یا بیماری گیاهان روش های زیادی وجود دارد از جمله استفاده از موای مانند کود مناسب ، استفاده قارچ کش ها و سم سفیدک پودری قبل از آلودگی گیاهان و دقت کافی در هنگام خرید بذر ها .
همچنین استفاده از موادی مانند گوگرد ، سرکه سیب و جوش شیرین با مشورت از کارشناس ، میتواند نتایج بسیار مفیدی در زمینه کنترل سفیدک پودری داشته باشد .