روش های کشت کشاورزی

کشاورزی یکی از بزرگ ترین صنایع در تمام جهان است که انواع مختلف مواد غذایی از جمله میوه ها ، سبزیجات و غلات را تامین میکند . کشاورزان به هدف بهینه سازی و تسهیل برداشت محصولات خود ، از روش های مختلفی در کشت استفاده میکنند . در این مقاله به معرفی انواع کشت در کشاورزی ، مزایا و سختی های آنها خواهیم پرداخت .

کشت کشاورزی

کشت به طور کلی به عمل کاشتن ، نگهدای و برداشت محصولات گیاهان گفته میشود . در صنعت کشاورزی روش های کشت متفاوتی با توجه به محصولات مورد نظر و شرایط محیطی مانند موقعیت جغرافیایی وجود دارد .

با توجه به اینکه کشاورزی یکی از فعالیت های دیرینه ی انسان است ، بدیهی است که با گذشت زمان دچار تغییراتی شده است .کشت کشاورزی به طور کلی به دو دسته ی سنتی و مدرن تقسیم میشود .
با وجود پیشرفت روش های نوین کشت، بعضی از روش های سنتی همچنان در سرار جهان به کار برده میشوند .

سوالی که مطرح میشود این است که چه تفاوتی بین کشت سنتی و کشت مدرن وجود دارد؟ کدام روش بهتر است؟

روش های مدرن کشت کشاورزی به طور کلی نتایج بهتری دارند . تفاوتی که در میان این دو روش وجود دارد خلاصه میشود در :

• پرورش داده شدن محصولات
• تنظیم و کنترل شدن گیاه در مراحل رشد
• افزایش میزان تولید محصولات
• افزایش کیفیت محصولات
• بهینه سازی و صرفه جویی در منابع مختلف مانند آب و کود

کشت سنتی و مدرن

در روش کشت سنتی، با توجه به وضعیت محیطی مناطق ، کشت انواع خاصی از گیاهان انجام میگیرد.زیرا امکان کشت تمامی محصولات در تمام سال وجود ندارد و این محدودیت بزرگی برای تامین محصولات یک منطقه به حساب می آید .
با وجود پیشرفت روز افزون فناوری های مختلف و پدیدار شدن روش های نوین مختلف ، حدود چهل تا پنجاه درصد از کشاورزان جهان همچنان از روش های سنتی استفاده میکنند .

روش کشت نوین محصولات ، با استفاده از ابزار و فناوری های بروز ، به قصد بهینه سازی و درکل بهبود فرآیند کشت محصولات انجام میشود .روش های کشت مدرن به وضعیت های محیطی تکیه نمیکنند و در مصرف منابع تجدید ناپذیر و یا تجدید پذیر ، موجب صرفه جویی میشوند .

انواع کشت کشاورزی

• کشت معیشتی

این روش کشت کشاورزی در مناطقی که نسبت به نواحی درگیر توسعه کمتری داشته اند و به لوازم و ابزار مدرن تر دسترسی ندارند . به دلیل سود کمی که این روش نسبت به مخارج آن دارد ، به آن کشت معیشتی گفته میشود .

کشت معیشتی (Subsistence Farming (اکثرا در مناطقی که بارش زیادی دارند بکار میرود . در این روش کشت کشاورزی به دلیل دسترسی نداشتن به کود های مناسب و یا سیستم های آبیاری مدرن ، مزارع در ابعاد کوچک تر بوده و کشت به روش های سنتی انجام میگیرد .

• کشت نوبتی یا شیفتی 

در روش کشت نوبتی (Shifting Agriculture) به قصد آماده سازی محل کشت ، درختان آن منطقه را بریده و تنه آنها را میسوزانند . پس از پاکسازی زمین از درختان ، زمین کشاورزی به مدت دو تا سه سال مورد استفاده کشاورزان خواهد بود اما پس از این مدت رها خواهد شد ؛ چرا که میزان حاصلخیزی زمین کمتر میشود . در نتیجه کشاورز به منطقه دیگری رفته و همین روش را بکار میبرند که موجب جنگل زدایی میشود .

این روش کشت کشاورزی معمولا برای کشت ذرت ، سبزیجات و ارزن بکار میرود .

• کشت متمرکز

کشت متمرکز (intensive farming) یکی از انواع کشت کشاورزی میباشد که سود و بازدهی زیادی دارد . در این روش کشت ، در مناطقی که بارندگی بالایی دارند ، مقدار عمده ای از کود ها و آفتکش ها استفاده میشود تا بتوانند به کشت بپردازند .

در مراحل مختلف کشت متمرکز از ابزار و وسایل پیشرفته مانند ماشین آلات استفاده میشود که باعث کنترل بهتر و بازدهی بالاتر میشود .

• کشت عمده

کشت عمده یا کلان (Plantation Agriculture) که اکثرا در مناطق استوایی انجام میگیرد ، یکی از پر خرج ترین انواع کشت کشاورزی میباشد .

کشت عمده یا گسترده برعکس روش کشت متمرکز میباشد . این روش کشت به مدیریت قوی ، ماشین آلات پیشرفته ،نهاده هایی مانند کود و دانش تخصصی بالا دارد .
کشت عمده یکی از روش های کشت میباشد که به هدف صادرات به کار میرود .

در روش کشت کلان معمولا گیاهانی مانند چای ، سبزیجات ، قهوه ، موز و نیشکر مورد کشت قرار میگیرند .

• کشت دیم یا کشت خشک

یکی از انواع کشت کشاورزی که مختص به مناطق خشک میباشد کشت دیم یا خشک (dry cultivation) میباشد .

از جمله محصولاتی که با روش های کشت دیم رشد داده میشوند میتوان به : بادام، انگور،نخود، آفتابگردان، ذرت، هندوانه و خربزه اشاره کرد

• کشت تناوبی

یکی از انواع کشت کشاورزی کشت تناوبی (crop rotation) میباشد . در این روش در یک دوره ، محصول مشخصی کشت شده و در دوره بعدی محصول دیگری کشت میشود .

اما همانطور که میدانید ، پس از یک دوره کشت ، حاصلخیزی خاک کاهش پیدا میکند . برای حل این مشکل در روش های کشت تناوبی ، در دوره ی دوم محصولاتی کشت میشوند که نیاز خاک به کود را کم کرده و حاصلخیزی خاک را افزایش میدهند .

• کشت نشاء کاری

یکی از روش های کشت پرطرفدار میان کشاورزان ، نشاء کاری (transplanting) میباشد . در این روش گیاهان در فضایی کنترل شده و در از استرس رشد پیدا کرده و بعد از رشد به اندازه کافی و بالغ شدن ، به مکان اصلی خود برگشته و در محیط جدیدی کاشته میشوند .

از گیاهانی که با روش نشاء کاری کشت میشوند میتوان به : گوجه ، کاهو ، کلم ، پیاز و فلفل اشاره کرد .

• کشت گلخانه ای 

یکی از پرمصرف ترین روش های کشت مدرن ، کشت گلخانه ای (greenhouse cultivation) میباشد . کشت محصولات در اکوسیستم گلخانه ای ، علاوه بر افزاش کیفیت ، بازدهی را نیز بهبود میبخشد .

گلخانه ها محیطی بدون استرس و با شرایط ایده آل برای گیاهان هستند از این رو تولید محصولات را افزایش میدهند . کشت گلخانه ای با توجه به محیط مناسب و قابل کنترلی که دارد ، میتواند محصولاتی خوب و در زمان مناسب ارائه دهد که شاید در مزارع امکانپذیر نباشد .

یکی از مزایایی که کشت گلخانه ای دارد ، صرفه جویی و بهینه سازی منابع مصرفی مباشد .با این حال باید آگاه باشید که این روش یکی از انواع کشت کشاورزی میباشد که مخارج بیشتری نسبت به مزارع دارد برای همین برای جبران مخارج باید محصولات با کیفیت ترین نولید شود .

• کشت هیدروپونیک ( آب کشت)

از انواع کشت نوین کشاورزی میتوان به کشت هیدروپونیک که به آب کشت یا کشت بدون خاک نیز معروف است اشاره کرد .

در کشت هیدروپونیک ، خاک نقشی ندارد و مواد مغذی از طریق محلولی روغنی که از پایه آب میباشد ، به گیاه میرسد .

در این روش کشاورزی ، ریشه ی گیاهان در محافظت قرار دارند و در تماس مستقیم با محلول مغذی هستند . برای تهسیل فرآیند رشد گیاه نیز مقدار قابل توجهی اکسیژن در دسترس خواهد بود . ویژگی اصلی کشت هیدروپونیک سرعت محصول دهی فوق العاده آن میباشد و از مزایای این روش میتوان به محصولات سالم و ارگانیک اشاره کرد .

بنظر شما کدام یک از روش های کشت مناسب ترین و بهترین روش میباشد ؟