بستر کشت چیست؟

یکی از مهم ترین موضوعاتی که مورد توجه کشاورزان، باغداران، گلخانه داران و حتی افرادی که در خانه از گیاهان نگهداری میکنند، خاکی است که گیاهان در آن کاشته میشوند.کیفیت خاک در نگهداری از گیاهان بسیار اهمیت دارد چراکه محل استقرار گیاهان است، مواد غذایی از طریق آن جذب ریشه میشوند و ساختار آن تاثیر مستقیمی بر رشد و حیات گیاه دارد.برخی خاک ها سرشار از عناصر مختلف هستند و ویژگی های مثبتی مانند تهویه مناسب دارند درحالی که دیگر خاک ها دچار فقر هستند و گیاهان توانایی رشد در آنها را ندارند.

مناسب نبودن خاک ها، فقر عناصر غذایی و ساختار ضعیفی آنها باعث شده تا کشاورزان و به طور کلی تعداد زیادی از افرادی که با نگهداری از گیاهان سر و کار دارند، به استفاده از بستر کشت روی بیاورند.در این مقاله به این موضوع میپردازیم که بستر کشت چیست، چند نوع و چه مزایایی دارد و تعدادی از آنها را معرفی خواهیم کرد.

بستر کشت چیست؟

برای اینکه گیاهان خود را به بهترین شکل رشد دهیم ابتدا باید بدانیم که بهترین محیط برای رشد و نمو آن گیاه چیست و در چه شرایطی میتواند بهترین رشد را داشته باشد.مواد داخل خاک از جمله عناصر غذایی و میکرو اورگانیسم ها، از اهمیت بسیاری برخوردار هستند و بود و نبود آنها تاثیرات بزرگی بر گیاهان خواهد داشت.به زبان ساده، استفاده از بستر کاشت یعنی فراهم کردن خاک و محیط مناسب برای گیاهان تا بتوانند در آن به شکل بهتری رشد کنند و محصولات بهتری برای ما تولید نمایند.

خاک بستر، بستر کشت یا خاک بستر کشت، به محیط بخصوصی گفته میشود که گیاهان در آن کاشته میشوند و مواد غذایی مورد نیاز خود را از آن جذب و استفاده میکنند؛یا به عبارت دیگر جایی که ریشه گیاه در آن قرار گرفته و میتواند عملکرد جذب خود را انجام دهد، بستر کشت میباشد.این محیط ها انواع و اشکال مختلفی دارند که هرکدام خصوصیات متنوعی دارند و برای گیاهان مختلف بکار میروند تا آنها را تقویت کنند.پیشرفت علم و محبوبیت بستر های کاشت گیاه باعث شده تا امروزه بسیاری از محصولات کشاورزی خارج از مزرعه و بدون استفاده از خاک تولید شده باشند.

چرا باید از خاک بستر استفاده کنیم؟

شاید از خود بپرسید که دلیل استفاده از خاک بستر چیست؟به طور کلی، خاک مناسب چند ویژگی برای گیاهان فراهم میکند که دسترسی به آنها با هر خاکی امکان پذیر نیست.خاکی که گیاهان در آن کاشته میشود باید تهویه مناسب، ساختار خوب برای قرارگیری گیاه و ذخیره آب خوبی داشته باشد و علاوه بر آن، بتواند نیاز های غذایی گیاه را تامین کند.

اکثر خاک هایی که برای کشت استفاده میشوند دچار فقر مواد آلی شده اند، ساختار شیمیایی نامناسب و بافت بدی دارند.به همین دلیل استفاده کردن از خاک بستر کاشت پیشنهاد مناسبی برای افرادی میباشد که میخواهند با خیال راحت گیاهان خود را کاشته و محصولاتش را برداشت کنند.بستر های کشت از مواد مختلفی تولید شده اند که هرکدام دارای میزانی از مواد مغذی بوده و با تقویت کردن گیاهان، رشد و محصولدهی آنان را بهبود میبخشند.

مزایای استفاده از بستر کاشت

هر فعالیتی که کشاورزان، گلخانه داران و باغداران در راستای بهبود نتایج کشت گیاهان خود انجام میدهند، از بکار برند لامپ های نوری مخصوص تا خرید کود شیمیایی و کاشت گیاه در بستر کاشت،مزایایی دارند.حال که برای شما توضیح دادیم بستر کشت چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم، در این بخش به شکل خلاصه تعدادی از مزایای استفاده از خاک بستر را توصیف میکنیم.

• ظرفبت زیاد و مناسبی برای ذخیره و نگهداری رطوبت دارند که بسیار امتیاز خوبی برای گیاهان بشمار میرود.
• مواد غذایی و عناصر مورد نیاز گیاهان را تامین میکنند و عملکرد های طبیعی گیاهان را بهبوبد میبخشند.
• فراهم کردن آب و مواد غذایی مورد نیاز برای جذب راحت تر توسط ریشه گیاهان.
• یک مکان مناسب با بافت خوب که گیاه در آن قرار بگیرد و رشد کند.
• با به وجود آوردن تهویه مناسب برای گیاه کمک بسیاری به فرآیند های حیاتی گیاه میکنند.
• عناصر شیمیایی مضر و سمی که به گیاهان آسیب میزنند در این مواد یافته نمیشود.این ویژگی امکان ابتلای گیاه به بیماری را نیز کاهش میدهد.
• دارای میزان PH مناسب برای گیاهان هستند.
• قابلیت تنظیم و کنترل بیشتری برای محیط رشد گیاهان دارند.
• میتوان از آنها در اکثر موقعیت ها حتی خانه ها و برای گیاهان آپارتمانی نیز استفاده کرد.
• احتمال بروز مشکلاتی مانند بیماری های خاک را کاهش میدهند.
• باعث کاهش چشمگیر بیماری ها و آفات گیاهی میشوند.
• موجب بهبود سرعت و کیفیت رشد محصولات میشوند.
• آسیب های زیست محیطی کمتری دارند.

به طور کلی خاک بستر برای رشد بهتر و سلامتی گیاهان مفید میباشد و استفاده از آن موجب به وجود آمدن تاثیرات مثبتی خواهد شد.این محصولات انواع مختلفی دارند و برای بسیاری از محصولات کشاورزی مناسب هستند و باعث عملکرد بهتر آنها میشود.

انواع بستر کشت

خاک بستر ها از مواد متفاوتی به دست می آیند که باعث میشود انواع بسیاری از آنها وجود داشته باشد؛این محصولات از نظر جنس به سه دسته ی آلی،مصنوعی و معدنی تقسیم میشوند که هرکدام در هنگام خرید بستر کشت، قیمت های متفاوتی دارند و در انواع بسته بندی ها و وزن ها وجود دارند.در این بخش برای شما شرح میدهیم که انواع بستر کشت چیست و از هرکدام چند مورد نام میبریم.

بستر کاشت معدنی

خاک بستر معدنی از انواع سنگ ها، صخره ها و مواد معدنی تشکیل شده است.این دسته از بستر کشت انواع مختلفی دارد که هرکدام ویژگی ها و کاربرد های متفاوتی دارند.این نوع خاک بستر کشت نسبت به سایر بستر ها از نظر وزنی سبک تر هستند و در زمینه نگهداری رطوبت ظرفیت زیادی دارند.با وجود مزایای زیاد این محصولات، نمیتوان از آنها به عنوان یک بستر کامل و کافی استفاده کرد.اکثرا برای استفاده درست، آنها را با بستر های دیگر کشت ترکیب میکنند و در نتیجه علاوه بر رطوبت و هوا، مواد غذای نیز در دسترس گیاه قرار خواهد گرفت.

انواع بستر های کشت معدنی عبارتند از :

• پرلیت
• ماسه
• پشم سنگ
• ورمی کولیت
• زئولیت

خاک بستر مصنوعی

بستر کشت های مصنوعی اکثرا از مواد شیمیایی و پلیمر تولید میشوند.این بستر ها برای انتقال هوا و آب بسیار مناسب هستند.این بستر ها نیز مزایایی دارند اما بهتر است که همیشه از آنها استفاده نکنیم چرا که با گذر زمان ممکن است برای محیط زیست و سلامتی ما انسان ها خطراتی داشته باشند.

معروف ترین و پر استفاده ترین بستر های مصنوعی عبارتند از:

• بستر اسفنجی
• پلاستیک منبسط شده
• فورمالدئید اوره
• پلی اورتان

بستر کشت آلی

با توجه به نامی که این بستر ها دارند، مشخص است که برای تولید آنها از مواد آلی مانند پسماند های گیاهی و طبیعی و استفاده میشود.یکی از امتیازات بزرگ بستر کشت آلی این است که علاوه بر اینکه توانایی بالایی برای جذب و نگهداری رطوبت دارد، میتواند حتی میزانی از مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را تامین کند تا رشد بهتر و سلامت گیاه را رقم بزند.این دسته از بستر ها نیز مانند بستر های معدنی اکثرا وزن سبکی دارند.

تعدادی بستر کشت آلی عبارتند از:

• کوکو پیت
• پیت ماس
• کمپوست
• ورمی کمپوست

علاوه بر این موارد بستر کشت هیدروپونیک و بستر کشت گلخانه نیز وجود دارد که در این دسته ها قرا میگیرند اما ترکیبات آنها متفاوت است.در بخش بعدی به این موضوع میپردازیم که بهترین بستر کشت چیست.

بهترین بستر های کشت

حال که برای شما توضیح دادیم که بستر کشت چیست، چه مزایایی دارد و چع انواعی دارد، باید به شما بگوییم که بهترین و پرطرفدار ترین بستر های کاشت کدام هستند.انتخاب بستر کشت مناسب برای گیاهتان بسیار مهم است چرا که علاوه بر استفاده از کود های مختلف، مورد دیگری که تاثیرات بسزایی بر رشد گیاهان شما میگذارد استفاده از بستر مناسب گیاهان است.با وجود بستر کشت مناسب، گیاهان به عبارتی خانه ی بهتری برای زندگی دارند و میتوانند به راحتی به رشد و حیات خود ادامه دهند.

کوکو پیت چیست

کوکوبیت نوعی خاک بستر آلی میباشد که از الیاف یا همان پوسته ی نارگیل به دست می آید.این بستر برای مناطقی که نسبتا آب کمتری دارند بسیار مناسب است چرا که ظرفیت زخیره آب بیشتری دارد.این محصول به شکل بلوک هایی با اندازه های متفاوت فروخته میشوند و شما باید قبل از استفاده، آن را در آب قرار دهید تا آب را جذب کرده و باز تر شود و حجم بیشتری به خود بگیرد.به طور متوسط هر یک کیلوگرم کوکوپیت باید با ترکیب آب، ۱۰ تا ۱۵ لیتر بشود.

این بستر خاصیت اسیدی نیز دارد.کوکوپیت با تخلخل خاک و بهبود بافت خاک کمک بسیاری به رشد گیاهان میکند.همچنین خاک ها سنگین و سفت را شل کرده و تهویه بهتری را فراهم میکند.با استفاده از این بستر احتمال به وجود آمدن بیماری های گیاهی مختلف نیز کاهش پیدا میکند چرا که ترکیبات این بستر در مقابل ویروس ها و باکتری های مختلف مقاوم است.از این محصول میتوانید تا سال ها استفاده کنید چرا که تجزیه شدن آنها حدود ده سال طول میکشد.کوکوپیت کوچک ترین آسیب و تاثیرات منفی ای برای طبیعت و محیط زیست نخواهد داشت چراکه کاملا از مواد آلی بدست آمده.

این محصول برای گیاهان زینتی و همچنین در گلخانه های کشت هیدروپونیک استفاده های زیادی دارد.

پیت ماس چیست

خزه تورب و یا پیت ماس از خزه ها تشکیل میشوند.این بستر در نواحی سردسیر استفاده بیشتری دارد و به خصوص برای گیاهانی که اندازه بزرگتری دارند بکار میرود.خاک پیت ماس برای گیاهانی که در مقابل سرما طاقت زیادی ندارند بسیار مناسب است.پیت ماس نیز مانند کوکوپیت به شکل خشک و فشرده تبدیل میشود و ظرفیت بالایی برای نگهداری مواد غذایی و آب دارد.در گلدان های گیاهان خانگی، خاک های شنی و برای گیاهانی که به آب زیادی نیاز دارند، میتوان از پیت ماس استفاده کرد.

خاک پیت ماس منبع سرشاری از مواد معدنی است و این مواد را به خاک نیز انتقال میدهد و موجب تامین نیاز های گیاهان ما میشود.این ماده توانایی شل کردن خاک های سنگین را نیز دارد و آنها را از حالت سفتی در می آورد.پیت ماس همچنین میتواند تاثیر مثبتی بر نگهداری از کود بگذارد و از آبشویی نیز جلوگیری کند.

این دو مورد از پر طرفدار ترین و پر فروش ترین بستر های کشت هستند اما برای اینکه بفهمید برای گیاه شما مناسب ترین بستر کشت چیست، میتوانید با مشاور ها نیز مشورت کنید.